Czym był wielki kryzys?

Termin „Wielki Kryzys” odnosi się do największej i najdłuższej recesji gospodarczej we współczesnej historii świata.Wielki Kryzys trwał między 1929 a 1941 rokiem, czyli w tym samym roku, w którym Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej w 1941 roku.Okres ten został zaakcentowany licznymi spadkami gospodarczymi, w tym krachem giełdowym w 1929 roku i panikami bankowymi, które miały miejsce w 1930 i 1931 roku.

Ekonomiści i historycy często wymieniają Wielki Kryzys jako jedno z największych – jeśli nie najbardziej – katastrofalnych wydarzeń gospodarczych XX wieku.

Kluczowe dania na wynos

Wielki Kryzys był największą i najdłuższą recesją gospodarczą we współczesnej historii świata, która miała miejsce w latach 1929-1941.
Inwestowanie na rynku spekulacyjnym w latach 20. doprowadziło do krachu na giełdzie w 1929 roku, który zniszczył znaczną część nominalnego bogactwa.
Większość historyków i ekonomistów zgadza się, że krach giełdowy z 1929 roku nie był jedyną przyczyną Wielkiego Kryzysu.
Do Wielkiego Kryzysu przyczyniły się również inne czynniki, w tym bezczynność, po której nastąpiła nadmierna reakcja Fedu.
Zarówno prezydenci Hoover, jak i Roosevelt próbowali złagodzić skutki depresji poprzez politykę rządu.

Jak zakończył się wielki kryzys?

Powszechna mądrość mówi, że Stany Zjednoczone zostały wyrwane z Wielkiego Kryzysu dzięki tworzeniu nowych miejsc pracy w połączeniu z zalewem rządowych inwestycji w sektor prywatny w ramach przygotowań do wejścia kraju do II wojny światowej.Jest to kwestionowane przez niektórych ekonomistów, którzy twierdzą, że kryzys zakończyłby się wcześniej przy mniejszej interwencji rządu.

1:44

Co to jest depresja ekonomiczna?

Krach na giełdzie

Podczas krótkiej depresji, która trwała od 1920 do 1921 roku, znanej jako Forgotten Depression, amerykański rynek akcji spadł o prawie 50%, a zyski przedsiębiorstw spadły o ponad 90%.Gospodarka amerykańska cieszyła się silnym wzrostem przez resztę dekady.Szalejące lata dwudzieste, jak nazwano tę epokę, były okresem, w którym amerykańska opinia publiczna odkryła giełdę i zanurkowała w górę.

Szaleństwo spekulacyjne dotknęło zarówno rynki nieruchomości, jak i giełdę nowojorską (NYSE). Luźna podaż pieniądza i wysoki poziom obrotu marżami inwestorów przyczynił się do bezprecedensowego wzrostu cen aktywów.

W okresie poprzedzającym październik 1929 r. ceny akcji wzrosły do rekordowo wysokich wielokrotności ponad 19-krotnych zysków przedsiębiorstw po opodatkowaniu.To, w połączeniu z benchmarkowym indeksem Dow Jones Industrial Index (DJIA), rosnącym o 500% w ciągu zaledwie pięciu lat, ostatecznie spowodowało krach na giełdzie.

Bańka NYSE gwałtownie pękła 24 października 1929 roku, w dniu znanym jako Czarny Czwartek.Krótki rajd miał miejsce w piątek 25-go i podczas półdniowej sesji w sobotę 26-go.Jednak kolejny tydzień przyniósł Czarny Poniedziałek (28 października) i Czarny Wtorek (29 października). DJIA spadła o ponad 20% w ciągu tych dwóch dni.Giełda ostatecznie spadłaby o prawie 90% w stosunku do szczytu z 1929 roku.

Fale kryzysu rozprzestrzeniły się przez Ocean Atlantycki na Europę, wywołując inne kryzysy finansowe, takie jak upadek Boden-Kredit Anstalt, najważniejszego austriackiego banku.W 1931 roku katastrofa gospodarcza uderzyła z pełną siłą w oba kontynenty.

Stany Zjednoczone.Ekonomiczny korkociąg

Krach na giełdzie z 1929 r. zniszczył nominalne bogactwo, zarówno korporacyjne, jak i prywatne, wprawiając amerykańską gospodarkę w korkociąg.Na początku 1929 r. USA stopa bezrobocia wyniosła 3,2%.Do 1933 r. wzrosła o ponad 25%.

Pomimo bezprecedensowych interwencji i wydatków rządowych zarówno administracji Hoovera, jak i Roosevelta, stopa bezrobocia w 1938 r. utrzymywała się powyżej 18,9%.Realny produkt krajowy brutto (PKB) na mieszkańca był poniżej poziomu z 1929 r., kiedy Japończycy zbombardowali Pearl Harbor pod koniec 1941 r.

Chociaż krach prawdopodobnie wywołał trwające dekadę spowolnienie gospodarcze, większość historyków i ekonomistów zgadza się, że sam katastrofa nie spowodowała Wielkiego Kryzysu.Nie wyjaśnia też, dlaczego głębokość i trwałość tego kryzysu były tak poważne.Różnorodność konkretnych wydarzeń i polityk przyczyniła się do Wielkiego Kryzysu i przyczyniła się do jego przedłużenia w latach 30. XX wieku.

Błędy Młodej Rezerwy Federalnej

Stosunkowo nowa Rezerwa Federalna źle zarządzała podażą pieniądza i kredytu przed i po krachu w 1929 roku.Według monetarystów takich jak Milton Friedman i uznany przez byłego prezesa Rezerwy Federalnej Bena Bernanke.

Utworzony w 1913 r. Fed pozostawał dość nieaktywny przez pierwsze osiem lat swojego istnienia.Po ożywieniu gospodarki z okresu depresji 1920-1921 FED zezwolił na znaczną ekspansję pieniężną.Całkowita podaż pieniądza wzrosła o 28 miliardów dolarów, o 61,8% w latach 1921-1928.Depozyty bankowe wzrosły o 51,1%, udziały oszczędności i kredytów wzrosły o 224,3%, a rezerwy netto polis na życie wzrosły o 113,8%.Wszystko to wydarzyło się po tym, jak Rezerwa Federalna obniżyła rezerwy obowiązkowe do 3% w 1917 roku. Zyski w rezerwach złota za pośrednictwem Skarbu Państwa i Fedu wyniosły zaledwie 1,16 miliarda dolarów.

Zwiększając podaż pieniądza i utrzymując niskie stopy procentowe w ciągu dekady, Fed zapoczątkował gwałtowną ekspansję, która poprzedziła upadek.Znaczna część wzrostu nadwyżki podaży pieniądza spowodowała wzrost baniek na giełdzie i na rynku nieruchomości.

Po pęknięciu baniek i załamaniu rynku Fed poszedł w odwrotnym kierunku, zmniejszając podaż pieniądza o prawie jedną trzecią.Ta obniżka spowodowała poważne problemy z płynnością wielu małych banków i zdławiła nadzieje na szybkie ożywienie.

Szlaki handlowe utworzone podczas II wojny światowej pozostały otwarte podczas Wielkiego Kryzysu i pomogły rynkowi ożywić się.

Ciasna pięść Fedu

Jak zauważył Bernanke w przemówieniu z listopada 2002 r., zanim powstał Fed, paniki bankowe były zazwyczaj rozwiązywane w ciągu kilku tygodni.Duże prywatne instytucje finansowe pożyczałyby pieniądze najsilniejszym, mniejszym instytucjom, aby zachować integralność systemu.Taki scenariusz miał miejsce dwie dekady wcześniej, podczas paniki w 1907 roku.

Kiedy szalona sprzedaż spowodowała spadek NYSE i doprowadziła do paniki bankowej, bankier inwestycyjny J.P.Morgan wkroczył, by zmobilizować mieszkańców Wall Street do przeniesienia znacznych kwot kapitału do banków, którym brakuje funduszy.Jak na ironię, to właśnie ta panika doprowadziła rząd do utworzenia Rezerwy Federalnej, aby odciąć się od indywidualnych finansistów, takich jak Morgan.

Po Czarnym Czwartku szefowie kilku nowojorskich banków próbowali wzbudzić zaufanie, kupując duże pakiety akcji blue chipów po cenach wyższych niż rynkowe.Podczas gdy te działania spowodowały krótki wzrost w piątek, paniczne wyprzedaże zostały wznowione w poniedziałek.W dziesięcioleciach od 1907 r. giełda wyrosła poza możliwości takich indywidualnych wysiłków.Teraz tylko Fed był wystarczająco duży, aby wesprzeć amerykański system finansowy.

Fed nie zrobił tego z zastrzykem gotówki w latach 1929-1932.Zamiast tego obserwował załamanie podaży pieniądza i upadek tysięcy banków.W tamtym czasie przepisy bankowe bardzo utrudniały instytucjom rozwój i dywersyfikację na tyle, aby przetrwać masowe wycofywanie depozytów lub prowadzenie działalności w banku.

Choć trudna do zrozumienia, ostra reakcja Fedu mogła wynikać z jego obaw, że ratowanie nieostrożnych banków tylko zachęci do nieodpowiedzialności fiskalnej w przyszłości.Niektórzy historycy twierdzą, że Fed stworzył warunki, które spowodowały przegrzanie gospodarki, a następnie pogorszyły i tak już tragiczną sytuację gospodarczą.

Podparte ceny Hoovera

Herbert Hoover podjął działania po katastrofie, mimo że często jest określany jako prezydent „nie robiący nic”.

W latach 1930-1932 realizował:

Wzrost wydatków federalnych o 42%, które zaangażowane w masowe programy robót publicznych, takie jak Reconstruction Finance Corporation (RFC)
Podatki do zapłacenia za nowe programy
Zakaz imigracji w 1930 r., aby uchronić nisko wykwalifikowanych pracowników przed zalaniem rynku pracy

Hoovera niepokoił głównie fakt, że płace zostaną obniżone w następstwie spowolnienia gospodarczego.Uznał, że ceny muszą pozostać wysokie, aby zapewnić wysokie pensje we wszystkich branżach.Aby utrzymać wysokie ceny, konsumenci musieliby płacić więcej.

Ale społeczeństwo zostało poważnie spalone w katastrofie, pozostawiając wielu ludzi bez środków, które mogłyby hojnie wydawać na towary i usługi.Firmy nie mogły też liczyć na handel zagraniczny, ponieważ obce narody nie były skłonne kupować amerykańskich towarów po przecenionych cenach, podobnie jak Amerykanie.

Wiele z jego i Kongresu innych interwencji po katastrofie, takich jak kontrola płac, pracy, handlu i cen, zniszczyło zdolność gospodarki do dostosowania się i realokacji zasobów.

NAS.Protekcjonizm

Ta ponura rzeczywistość zmusiła Hoovera do zastosowania ustawodawstwa w celu podniesienia cen, a tym samym płac, poprzez zdławienie tańszej konkurencji zagranicznej.Zgodnie z tradycją protekcjonistów i przeciwko protestom ponad tysiąca ekonomistów, Hoover podpisał ustawę Smoot-Hawley Taryf Act z 1930 roku.

Ustawa początkowo miała chronić rolnictwo, ale rozrosła się w wielobranżową taryfę celną, nakładającą ogromne cła na ponad 880 produktów zagranicznych.Prawie trzy tuziny krajów podjęły działania odwetowe, a import spadł z 7 miliardów dolarów w 1929 roku do zaledwie 2,5 miliarda dolarów w 1932 roku.Do 1934 r. handel międzynarodowy spadł o 66%.Nic dziwnego, że warunki gospodarcze pogorszyły się na całym świecie.

Zrozumiałe było pragnienie Hoovera, aby utrzymać miejsca pracy oraz poziom dochodów indywidualnych i korporacyjnych.Zachęcał jednak firmy do podnoszenia płac, unikania zwolnień i utrzymywania wysokich cen w czasie, gdy naturalnie powinny były spaść.W poprzednich cyklach recesji/depresji Stany Zjednoczone doświadczyły od jednego do trzech lat niskich płac i bezrobocia, zanim spadek cen doprowadził do ożywienia.Nie będąc w stanie utrzymać tych sztucznych poziomów, a przy skutecznie odciętym handlu światowym, gospodarka USA pogorszyła się z recesji w depresję.

Nowa umowa

Prezydent Franklin Roosevelt obiecał ogromną zmianę, kiedy został wybrany w 1933 roku.Zainicjowany przez niego New Deal był innowacyjną, bezprecedensową serią krajowych programów i działań mających na celu wzmocnienie amerykańskiego biznesu, zmniejszenie bezrobocia i ochronę społeczeństwa.

Luźno oparty na ekonomii keynesowskiej, opierał się na fakcie, że rząd może i powinien stymulować gospodarkę.New Deal wyznaczył wzniosłe cele, aby stworzyć i utrzymać infrastrukturę krajową, pełne zatrudnienie i zdrowe zarobki.Rząd przystąpił do osiągnięcia tych celów poprzez kontrolę cen, płac, a nawet produkcji.

Niektórzy ekonomiści twierdzą, że Roosevelt kontynuował wiele interwencji Hoovera, tylko na większą skalę.Utrzymywał sztywny nacisk na wsparcie cenowe i płace minimalne oraz usunął kraj ze standardu złota, zabraniając jednostkom gromadzenia złotych monet i sztabek.Zakazał monopolistycznych praktyk biznesowych i ustanowił dziesiątki nowych programów robót publicznych i innych agencji tworzenia miejsc pracy.

Administracja Roosevelta płaciła rolnikom i farmerom za zatrzymanie lub ograniczenie produkcji.Jedną z najbardziej bolesnych zagadek tego okresu było zniszczenie nadmiernych upraw, pomimo potrzeby tysięcy Amerykanów, aby uzyskać dostęp do niedrogiej żywności.

Podatki federalne potroiły się w latach 1933-1940, aby opłacić te inicjatywy, a także nowe programy, takie jak ubezpieczenie społeczne.Podwyżki te obejmowały podwyżki akcyzy, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku spadkowego, podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od nadmiernych zysków.

Sukces i porażka nowego ładu

Nowy Ład przyniósł wymierne rezultaty, takie jak reforma i stabilizacja systemu finansowego, zwiększając zaufanie publiczne.Roosevelt ogłosił dzień wolny od pracy na cały tydzień w marcu 1933 roku, aby zapobiec załamaniu się instytucji z powodu panicznych wycofań.Następnie powstał program budowy sieci zapór, mostów, tuneli i dróg.Projekty te otworzyły federalne programy pracy, zatrudniające tysiące ludzi.

Chociaż gospodarka wykazała pewne ożywienie, odbicie było zbyt słabe, aby polityka Nowego Ładu została jednoznacznie uznana za skuteczną w wyprowadzaniu Ameryki z Wielkiego Kryzysu.Historycy i ekonomiści nie zgadzają się co do przyczyny:

Keynesiści obwiniają brak wydatków federalnych, mówiąc, że Roosevelt nie posunął się wystarczająco daleko w swoich skoncentrowanych na rządzie planach naprawczych
Inni twierdzą, że próbując wywołać natychmiastową poprawę zamiast pozwolić, aby cykl gospodarczy/biznesowy podążał zwykłym dwuletnim cyklem uderzania w dno, a następnie odbicia, Roosevelt mógł przedłużyć depresję, tak jak zrobił to Hoover przed nim

Badanie przeprowadzone przez dwóch ekonomistów z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles oszacowało, że Nowy Ład przedłużył Wielki Kryzys o co najmniej siedem lat.Ale jest możliwe, że stosunkowo szybki powrót do zdrowia, który był charakterystyczny dla innych wyzdrowień po depresji, mógł nie nastąpić tak szybko po 1929 roku.To dlatego, że po raz pierwszy opinia publiczna (nie tylko elita Wall Street) straciła duże kwoty na giełdzie.

Amerykański historyk gospodarki Robert Higgs twierdził, że nowe zasady i przepisy Roosevelta pojawiły się tak szybko i były tak rewolucyjne, że firmy zaczęły bać się zatrudniać lub inwestować.Philip Harvey, profesor prawa i ekonomii na Rutgers University, zasugerował, że Roosevelt był bardziej zainteresowany rozwiązywaniem problemów opieki społecznej niż tworzeniem makroekonomicznego pakietu stymulacyjnego w stylu keynesowskim.

Polityka ubezpieczeń społecznych uchwalona przez New Deal stworzyła programy dla bezrobotnych, ubezpieczenia na wypadek niezdolności do pracy, zasiłków na starość i zasiłków dla wdów.

Wpływ II wojny światowej

Wielki Kryzys zakończył się nagle około 1941-1942.Tak jest, jeśli spojrzymy na dane o zatrudnieniu i PKB.To było mniej więcej w czasie, gdy Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej.Stopa bezrobocia spadła z ośmiu milionów w 1940 roku do nieco ponad miliona w 1943 roku.Jednak ponad 16 milionów Amerykanów zostało powołanych do walki w Siłach Zbrojnych.W sektorze prywatnym realna stopa bezrobocia wzrosła w czasie wojny.

Poziom życia obniżył się z powodu niedoborów wojennych spowodowanych racjonowaniem, a podatki drastycznie wzrosły, aby sfinansować wysiłek wojenny.Inwestycje prywatne spadły z 17,9 miliarda dolarów w 1940 roku do 5,7 miliarda dolarów w 1943 roku, a całkowita produkcja sektora prywatnego spadła o prawie 50%.

Chociaż pogląd, że ostrzegany przed Wielkim Kryzysem jest błędem zepsutego okna, konflikt skierował Stany Zjednoczone na drogę do uzdrowienia.Wojna otworzyła międzynarodowe kanały handlowe i odwróciła kontrolę cen i płac.Popyt rządowy otworzył się na niedrogie produkty, a popyt stworzył ogromny bodziec fiskalny.

W ciągu pierwszych 12 miesięcy po zakończeniu wojny inwestycje prywatne wzrosły z 10,6 mld USD do 30,6 mld USD.W ciągu kilku lat giełda zaczęła hossę.

Co tak naprawdę spowodowało wielki kryzys?

Trudno dokładnie określić, jaki konkretny czynnik spowodował Wielki Kryzys.Jednak ekonomiści i historycy generalnie zgadzają się, że było kilka czynników łagodzących, które doprowadziły do tego okresu spowolnienia.Należą do nich krach na giełdzie w 1929 r., standard złota, spadek kredytów i ceł, a także paniki bankowe i zakontraktowana polityka monetarna przez Fed.

Kiedy rozpoczął się wielki kryzys?

Wielki Kryzys rozpoczął się po krachu na giełdzie w 1929 roku, który zniszczył nominalny majątek zarówno prywatnych, jak i korporacyjnych.To wprawiło amerykańską gospodarkę w korkociąg i ostatecznie wydostało się poza granicę USA do Europy.

Kiedy zakończył się wielki kryzys?

Wielki Kryzys zakończył się w 1941 roku.Było to mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej.Większość ekonomistów podaje tę datę jako datę końcową, ponieważ był to czas, w którym bezrobocie spadło, a PKB wzrósł.

Dolna linia

Wielki Kryzys był wynikiem niefortunnej kombinacji czynników, w tym trzepotania Fedu, protekcjonistycznych ceł i niekonsekwentnie stosowanych rządowych wysiłków interwencjonistycznych.Okres ten można było skrócić lub nawet uniknąć, zmieniając którykolwiek z tych czynników.

Podczas gdy debata na temat tego, czy interwencje były właściwe, wiele reform z Nowego Ładu, takich jak ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia i dotacje rolne, istnieje do dziś.Założenie, że rząd federalny powinien działać w czasie krajowego kryzysu gospodarczego, jest obecnie mocno popierane.Ta spuścizna jest jednym z powodów, dla których Wielki Kryzys jest uważany za jedno z przełomowych wydarzeń we współczesnej historii Ameryki.